Xionodromika

Μικρό Πάπιγκο: Η Ζαγορίσια αρχιτεκτονική εναρμονισμένη με την άγρια φύση

Μικρό Πάπιγκο, Ιωάννινα


Το Μικρό Πάπιγκο αποτελεί μαζί με το Μεγάλο Πάπιγκο τους δυο συνοικισμούς του Πάπιγκου. Είναι ένα από τα ωραιότερα και πιο γνωστά Ζαγοροχώρια και βρίσκεται βορειοανατολικά των Ιωαννίνων σε απόσταση 62 χλμ από την πόλη. Χτισμένο σε υψόμετρο 980 μέτρων βρίσκεται σ’ ένα ιδιαίτερα επιβλητικό τοπίο, κάτω από το όρος της Τύμφης.

Στο τέλος της Βυζαντινής εποχής, το Πάπιγκο ήταν η πρωτεύουσα του Δυτικού Ζαγορίου ενώ ως “Πάπιγκος” αναφερόταν η οροσειρά της Τύμφης που απλώνεται από πάνω του.

Η παραδοσιακή Ζαγορίσια αρχιτεκτονική, η πλούσια βλάστηση και η απαράμιλλη ομορφιά και συγχρόνως αγριότητα του τοπίου το καθιστούν ιδανικό προορισμό και για τους πιο ταξιδεμένους επισκέπτες. Πέτρινα μονοπάτια, παλιά αρχοντικά που στο εσωτερικό τους σώζονται λαϊκές τοιχογραφίες, παλιές πέτρινες εκκλησίες, στενά σοκάκια και το πλούσιο φυσικό τοπίο συνθέτουν ένα σκηνικό μοναδικού κάλλους στο Μικρό Πάπιγκο.

Χάρτης Μικρό Πάπιγκο

Λίγα μέτρα πριν φτάσετε στο Μικρό Πάπιγκο βρίσκονται οι κολυμπήθρες, το φυσικό κολυμβητήριο “Ρογκοβό”. Στο ρέμα του Ρογκόβου με τη διάβρωση του νερού έχουν σχηματιστεί στρογγυλά κοιλώματα, που μοιάζουν με μικρές λιμνούλες, τις οποίες οι ντόπιοι ονομάζουν “οβίρες”. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες μπορείτε να κολυμπήσετε και να ξεκουραστείτε σε κάποια από τις κολυμπήθρες.

Σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων, της επιστήμης και των τεχνών κατάγονται από το Πάπιγκο. Ο φιλόλογος, διευθυντής του Ινστιτούτο Τυφλών Πέρκινς της Βοστώνης και ευεργέτης του Πάπιγκου Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος (1837 – 1906), ο Γεώργιος Αναγνωστόπουλος (1867 – 1952) καθηγητής γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Ζαχαρίας Σαρδέλης (1830 – 1913) φιλόλογος, δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας “ΙΡΙΣ” στο Βουκουρέστι καθώς και ο Χριστόδουλος Τσιωτίδης (1838 – 1894), πρόξενος της Ελλάδας στο Βουκουρέστι ήταν μερικούς από τους ανθρώπους που κατάγονται από το Πάπιγκο.

Στην είσοδο του χωριού, δίπλα στην εκκλησία των Ταξιαρχών, βρίσκεται το παλιό σχολείο, έργο και αυτό του Μιχαήλ Αναγνωστόπουλου που φιλοξενείται σήμερα το Κέντρο Ενημέρωσης της WWF όπου σας ενημερώνουν για την πανίδα και τη χλωρίδα της περιοχής.

Το Μικρό Πάπιγκο, κάτω από την εποπτεία των πέντε επιβλητικών πύργων της Αστράκας που ο ψηλότερος φτάνει τα 1788 μέτρα και τη μυθική Δρακόλιμνη, θα σας μαγέψει με το πλούσιο φυσικό του τοπίο που δένει αρμονικά με την ηπειρώτικη αρχιτεκτονική.

Ως παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός που έχει χαρακτηριστεί το Μικρό Πάπιγκο συγκεντρώνει πολλούς επισκέπτες κάθε χρόνο, χωρίς όμως αυτό να επηρεάζει τη γραφικότητα του και τον ιδιαίτερο τρόπο διατήρησης της χωροταξικής και πολιτισμικής οργάνωσης της τοπικής κοινωνίας.

Το Μικρό Πάπιγκο διαθέτει πολύ καλή τουριστική με παραδοσιακούς ξενώνες, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια καθώς και ταβέρνες και εστιατόρια για να απολαύσετε τις τοπικές σπεσιαλιτέ.

Η ιδιαιτερότητα του Μικρού Πάπιγκου που συνδυάζει την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, την παράδοση στην υποδειγματική φιλοξενία των κατοίκων, πλήθος δραστηριοτήτων, το απαράμιλλης ομορφιάς φυσικό τοπίο και η μαγευτική θέα κάνοντας του επισκέπτες να επιστρέφουν ξανά και ξανά για να γνωρίσουν εκ νέου την μαγεία της περιοχής.

Τοπικές Γεύσεις & Προϊόντα
Στο Μικρό Πάπιγκο όπως και σε όλα τα Ζαγοροχώρια θα βρείτε πλούσια και νοστιμότατα εδέσματα, παραδοσιακές γεύσεις όπως οι φημισμένες Ζαγορίσιες Πίτες όλα φτιαγμένα με αγνά τοπικά υλικά. Οι παραδοσιακές γεύσεις των Ζαγορίων θα αφήσουν ικανοποιημένο και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη.

Δοκιμάστε τα ντόπια κρέατα μαγειρεμένα στη γάστρα, αρνί στη γάστρα, πομπάρι, τρίμμα πασχαλιάτικο, τηγανητό χοιρινό, κοντοσούβλι, προβατίνα στα κάρβουνα, γίγαντες φούρνου, μπριάμι, μπουμπουριά.

Φυσικά θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην δοκιμάσετε κάποια από τις ξακουστές Ζαγορίσιες Πίτες όπως η αλευρόπιτα ή ζυμαρόπιτα, χορτόπιτα, μπατσαριά, σπανακόπιτα Ηπειρώτικη, γαλατόπιτα, τσουκνιδόπιτα, γκιζόπιτα, κολοκυθόπιτα, τραχανόπιτα, κοτόπιτα, τυρόπιτα, μανιταρόπιτα καθώς και αμυγδαλόπιτα, μπακλαβά, τηγανίτες Γιαννιώτικες και μήλο στο φούρνο. Μπορείτε να συνοδεύσετε το φαγητό σας με κρασί ντόπιας παραγωγής, εκλεκτό τσίπουρο ή ούζο.

Από το Μικρό Πάπιγκο και τα άλλα Ζαγαροχώρια μπορείτε να προμηθευτείτε γαλακτοκομικά προϊόντα, κάστανα, μήλα, καρύδια, μέλι, μανιτάρια, γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, τουρσιά, ντόπια κρέατα και είδη λαϊκής τέχνης.

Πολιτιστικές Εκδηλώσεις
Στο Μικρό Πάπιγκο πραγματοποιείται πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων και διάφορων εκθέσεων.

– Πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα στις 27 Ιουλίου στη θέση Αβραγώνια.
– Πανηγύρι της  Παναγίας της Παλιουρής στις 8 Σεπτεμβρίου στο Μικρό Πάπιγκο.

Αξιοθέτα Μικρό Πάπιγκο

Εκκλησίες:  Ο ναός των Ταξιαρχών είναι η μοναδική εκκλησία που υπάρχει στο Μικρό Πάπιγκο και έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος από το Υπουργείο Πολιτισμού. Υπολογίζεται ότι χτίστηκε στην σημερινή της μορφή τον 18ο αιώνα ενώ στο εσωτερικό της υπάρχουν παλιές ξεχωριστές εικόνες. Το τέμπλο της είναι πολύ παλιό και έχει περίτεχνο διάκοσμο.

Οι Κολυμπήθρες στο Πάπιγκο: Περίπου 500 μέτρα πριν φτάσετε στο Μικρό Πάπιγκο βρίσκεται το ρέμα του Ρογκόβου και μια πινακίδα που σας πληροφορεί σχετικά με τις κολυμπήθρες. Αν ακολουθήσετε το μονοπάτι θα βρεθείτε στις πρώτες κολυμπήθρες όπου ουσιαστικά στενεύει το ρέμα και μετατρέπεται σε μικρό φαράγγι. Τους καλοκαιρινούς μήνες μπορείτε να κολυμπήσετε ή να ξεκουραστείτε σε μια από τις κολυμπήθρες.

Η Δρακόλιμνη της Γκαμήλας: Βρίσκεται στην Τύμφη σε υψόμετρο 2.100 μέτρων. Βρίσκεται μέσα σ’ ένα μοναδικό φυσικό τοπίο και αποτελεί δημοφιλή ορειβατικό προορισμό. Η αλπική λίμνη έχει μόνιμο νερό και Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι οι Αλπικοί Τρίτωνες (Triturus alpestris), ένα σπάνιο είδος αμφιβίου που μοιάζει με μικρό δράκο. Στην Λίμνη μπορείτε να φτάσετε μετά από 4 περίπου ώρες πεζοπορίας από το Μικρό Πάπιγκο ενώ απέχει 1 ώρα από το οργανωμένο καταφύγιο στο διάσελο της Αστράκας.

Ο Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου: Βρίσκεται στο Ζαγόρι, βόρεια των Ιωαννίνων και συνορεύει βορειοανατολικά με τον Εθνικό Δρυμό Πίνδου – Βάλια Κάλντα. Είναι μια περιοχή προστατευόμενου φυσικού πλούτου που ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1973. Η περιοχή έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών natura 2000 και διακρίνεται για τις εναλλαγές στο τοπίο: πυκνές κατάφυτες εκτάσεις αλληλοδιαδέχονται απόκρημνους γκρεμούς.

Η περιοχή του Βίκου-Αώου αποτελεί έναν από τους δέκα Εθνικούς Δρυμούς της Ελλάδας και περιλαμβάνει το φαράγγι του Βίκου, που μαζί με τον Βοϊδομάτη ποταμό αποτελούν τον πυρήνα του δρυμού. Επίσης, στην περιοχή περιλαμβάνεται τμήμα της οροσειράς της Τύμφης, η χαράδρα του Αώου καθώς και κάποιοι διατηρητέοι οικισμοί.

Μέσα στα όρια του Δρυμού υπάρχουν κάποια από τα σημαντικότερα χωριά του Ζαγορίου όπως το Μονοδένδρι, το Μικρό και το Μεγάλο Πάπιγκο και ο Βίκος.  Περιμετρικά του δρυμού υπάρχουν τα χωριά Αρίστη, Βίτσα, Άγιος Μηνάς, Βραδέτο, Καπέσοβο και Βρυσοχώρι.

Ο Δρυμός έχει έκταση 122.250 στρέμματα από τα οποία τα 34.120 στρέμματα είναι ο κύριο πυρήνας. Η περιοχή έχει απότομες και ψηλές κορυφές, με υψηλότερη αυτή της Γκαμήλας στα 2.497 μέτρα στην Τύμφη. Ενδημούν πέντε είδη φυτών μοναδικά στον κόσμο ενώ εντυπωσιακή είναι και η συλλογή του φυσιοδίφη Κώστα Λαζαρίδη που συνέλεξε 1.240 διαφορετικά είδη φυτών που αντιπροσωπεύουν 96 από τις 149 οικογένειες φυτών. Τη συλλογή μπορείτε να θαυμάσετε στο Κουκούλι, στο μουσείο φυσικής ιστορίας.

Ο Δρυμός διαθέτει και πλούσια πανίδα η οποία περιλαμβάνει 10 είδη αμφιβίων όπως ο σπάνιος αλπικός τρίτωνας, 21 είδη ερπετών, 130 είδη πουλιών όπως ο απειλούμενος μαυροπελαργός και χρυσαετός καθώς και 24 είδη θηλαστικών όπως αρκούδα, αγριογούρουνο, ζαρκάδι κ.ά. Ο Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου περιλαμβάνει ένα πολύ σπάνιο και εξαιρετικά ευαίσθητο οικοσύστημα γι’ αυτό και δεν επιτρέπεται καμία ανθρώπινη δραστηριότητα, εκτός από την περιήγηση και την αναψυχή.

Γύρω Περιοχές

Μεγάλο Πάπιγκο: Το Μεγάλο Πάπιγκο είναι ένα από τα πιο φημισμένα και ωραιότερα χωριά του Δυτικού Ζαγορίου.

Βίκος: Το χωριό Βίκος είναι χτισμένο σε υψόμετρο 770 μέτρων, στην κορυφή ενός μεγάλου βράχου που βρέχεται από τον Βοϊδομάτη ποταμό. Το χωριό πήρε το όνομά του από το ομώνυμο φαράγγι του Βίκου. Το χωριό του Βίκου έχει εύκολη πρόσβαση στην εκκλησία της Παναγίας του Βίκου, στις πηγές του Βοϊδομάτη, στο Καστράκι, τον Αϊ Γιάννη και τον Ελαφότοπο.

Χτισμένος σε επιβλητική τοποθεσία, ο Βίκος, κοιτάζει από ψηλά το Πάπιγκο και τις κορυφές της Αστράκας. Η θέα που μπορείτε να απολαύσετε από το χωριό είναι μοναδική.

Αρίστη: Βρίσκεται στο Δυτικό Ζαγόρι και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα χωριά των Ζαγοροχωρίων. Το πανέμορφο κεφαλοχώρι της Αρίστης είναι χτισμένο σε μια καταπράσινη πλαγιά σε υψόμετρο 650 μέτρων και απέχει 48 χλμ. από τα Ιωάννινα.

Μεσοβούνι: Το Μεσοβούνι βρίσκεται στην ηλιόλουστη πλευρά των λόφων και το διακρίνει η πλούσια βλάστηση. Στο χωριό θα βρείτε δεκάδες είδη διαφορετικών λουλουδιών ενώ στον λόφο βρίσκεται το νεκροταφείο του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940-1.

Άγιος Μηνάς: Στο πανέμορφο χωριό του Αγίου Μηνά μπορείτε να επισκεφθείτε το γεφύρι του Βοϊδομάτη ποταμού καθώς και το Ναό της ευαγγελίστριας που χρονολογείται από το 1576.

Δραστηριότητες Μικρό Πάπιγκο

Το Μικρό Πάπιγκο είναι ο ιδανικός σταθμός για να ξεκινήσετε τις πεζοπορικές σας περιηγήσεις και εξερευνήσεις. Από εκεί μπορείτε να κάνετε ανάβαση προς το Καταφύγιο της Αστράκας και  τη Δρακόλιμνη και άλλες δραστηριότητες όπως ορειβασία, αναρρίχηση, πεζοπορία κ.ά.

Πεζοπορία

– Ανάβαση στην Τύμφη. Η ανάβαση στην Τύμφη γίνεται από το χωριό Μικρό Πάπιγκο. Διαρκεί 6-7 ώρες μέχρι το καταφύγιο και άλλη μια ώρα ως την Δρακόλιμνη.

– Βίκος – Μικρό Πάπιγκο. Η διαδρομή ξεκινάει από το χωριό Βίκος και καταλήγει στο Μικρό Πάπιγκο. Η απόσταση είναι 2 χλμ περίπου και διαρκεί 2 ώρες λόγω του ανηφορικού δρόμου.
Το Πάπιγκο αποτελεί αφετηρία για πολλές ορεινές δραστηριότητες, όπως αναρρίχηση, ορειβασία, πεζοπορία, ανάβαση προς το Καταφύγιο της Αστράκας και τη Δρακόλιμνη καθώς και κατάβαση στο φαράγγι του Βίκου κ.ά.

Με αφετηρία το Μικρό Πάπιγκο μπορείτε να πάτε:

– Πάπιγκο – χαράδρα Βίκου- Μονοδέντρι. Διάρκεια 7 ώρες περίπου.
– Πάπιγκο – πηγές Βοϊδομάτη- Βίκος. Διάρκεια 3 ώρες περίπου.
– Πάπιγκο – καταφύγιο Αστράκας. Διάρκεια 3 ώρες περίπου.
– Πάπιγκο – βάραθρο “Προβατίνα” – πύργοι Παπίγκου. Διάρκεια 4 ώρες περίπου.
– Πάπιγκο – Αστράκα. Διάρκεια 4 ώρες και 30 λεπτά περίπου.
– Πάπιγκο – Δρακόλιμνη. Διάρκεια 4 ώρες και 30 λεπτά περίπου.
– Πάπιγκο – Κόκκινο Λιθάρι. Διάρκεια 1 ώρα και 30 λεπτά περίπου.

Με αφετηρία το Ορειβατικό Καταφύγιο μπορείτε να πάτε:

– Ορειβατικό καταφύγιο – Δρακόλιμνη. Διάρκεια 1 ώρα και 30 λεπτά περίπου.
– Ορειβατικό καταφύγιο – Γκαμήλα. Διάρκεια 2 ώρες και 30 λεπτά περίπου.
– Ορειβατικό καταφύγιο – Λάπατος. Διάρκεια 1 ώρα και 45 λεπτά περίπου.
– Ορειβατικό καταφύγιο – διάσελο Καρτερού – Βρυσοχώρι. Διάρκεια 9 ώρες περίπου.
– Ορειβατικό καταφύγιο – Τσεπέλοβο. Διάρκεια 6 ώρες και 30 λεπτά περίπου.
– Ορειβατικό καταφύγιο – Βραδέτο. Διάρκεια 7 ώρες περίπου.
– Ορειβατικό καταφύγιο – χαράδρα Αώου- Μονή Στομίου- Κόνιτσα. Διάρκεια 5 ώρες και 30 λεπτά περίπου.

Με αφετηρία τη γέφυρα Πάπιγκου στο Βοϊδομάτη μπορείτε να πάτε:

– Γέφυρα Παπίγκου – πέτρινη γέφυρα Κλειδωνιάς. Διάρκεια 2 ώρες και 15 λεπτά περίπου.

Πώς θα πάτε

Το Μικρό Πάπιγκο απέχει 62 χλμ από τα Ιωάννινα.

Από την Αθήνα μπορείτε να φτάσετε στα Ζαγοροχώρια μέσω Πάτρας και Ρίου Αντιρρίου. Μετά από 20 χλμ περίπου από τα Ιωάννινα θα συναντήσετε τα πρώτα χωριά του Κεντρικού ή Ανατολικού Ζαγορίου. Η απόσταση είναι 445 χλμ και το ταξίδι διαρκεί περίπου 6 ώρες.

Από την Πάτρα θα φτάσετε στο Ζαγόρι μέσω Ρίου – Αντιρρίου. Η απόσταση είναι 236 χλμ.

Από τη Θεσσαλονίκη μπορείτε να φτάσετε στο Ζαγόρι μέσω της Εγνατίας Οδού ως τα Ιωάννινα. Η απόσταση είναι 370 χλμ. Επίσης, μπορείτε να έρθετε και από την Εγνατία Οδό μέσω Γρεβενών.

Από το Μέτσοβο μετά από 40 χλμ θα βρεθείτε στα πρώτα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου.

Οδικώς μπορείτε να φθάσετε στα Ζαγοροχώρια μέσω της εθνικής οδού Κοζάνης – Ιωαννίνων από το Καλπάκι ή τη Μεταμόρφωση (Καρυές). Λίγο μετά το Καλπάκι στρίβετε δεξιά για Αρίστη – Πάπιγκο.

Καθημερινά εκτελούνται δρομολόγια του ΚΤΕΛ από την Αθήνα, την Πάτρα, τη Θεσσαλονίκη, Άρτα, Πρέβεζα, Ηγουμενίτσα προς τα Ιωάννινα και έπειτα υπάρχει σύνδεση από την πόλη των Ιωαννίνων με υπεραστικό ΚΤΕΛ προς τα Ζαγοροχώρια.

Χιλιομετρικές αποστάσεις από τα Ιωάννινα στα Ζαγοροχώρια
Αρίστη
48 χλμ
Ηλιοχώρι
73 χλμ
Ασπράγγελοι
29 χλμ
Καπέσοβο
43 χλμ
Βαρδέτο
52 χλμ
Κήποι
38 χλμ
Βίκος
63 χλμ
Κουκούλι
38 χλμ
Βίτσα
37 χλμ
Λάιστα
85 χλμ
Βοβούσα
95 χλμ
Λιγκιάδες
12 χλμ
Βρυσοχώρι
81 χλμ
Μεγάλο Πάπιγκο
60 χλμ
Γυφτόκαμπος
66 χλμ
Μικρό Πάπιγκο
62 χλμ
Δίκορφο
41 χλμ
Μονοδένδρι
38 χλμ
Δίλοφο
35 χλμ
Σκαμνέλι
54 χλμ
Ελάτη
30 χλμ
Τσεπέλοβο
51 χλμ

Χρήσιμα Τηλέφωνα Μικρό Πάπιγκο

ΜΙΚΡΟ ΠΑΠΙΓΚΟ, Τ.Κ. 440 16, ΖΑΓΟΡΟΧΩΡΙΑ, ΙΩΑΝΝΙΝΑ, ΗΠΕΙΡΟΣ

Δήμος Ανατολικού Ζαγορίου (Μηλιωτάδες)
26560 31101
Ταχυδρομείο Τσεπέλοβου
26530 81212
Δήμος Κεντρικού Ζαγορίου (Ασπράγγελοι)
26533 60300, 26530 22536
Δ/νση Δασών Ιωαννίνων
26510 26482
Δήμος Τύμφης (Τσεπέλοβο)
26530 81203
ΕΟΤ Ιωάννινα
26510 41142
Κοινότητα Βοβούσας
26560 22843
Τουριστική Αστυνομία Ιωάννινα
26510 65922
Κοινότητα Πάπιγκου
26530 41931
Νοσοκομείο Ιωαννίνων
26510 80111
Ιατρείο Ασπραγγέλων
26530 22551
Ράδιο Ταξί Ιωαννίνων
26510 46777
Ιατρείο Αρίστης
26530 41180
ΚΤΕΛ Ιωαννίνων
26510 26286
Ιατρείο Γρεβενιτίου
26560 31201
ΚΤΕΛ Αθήνας
210 5148856
Ιατρείο Τσεπελόβου
26530 81202
ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης
2310 595424
Αστυνομία Κήπων
26530 71606
Αεροδρόμιο Ιωαννίνων
26510 26218
Αστυνομία Τσεπελόβου
26530 81201
Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος
210 3530000
Αστυνομία Αρίστης
 26530 41294
Alpine Zone (Δραστηριότητες)
 26510 23222

Φωτογραφίες Μικρό Πάπιγκο