Ο Άγιος Ανδρέας βρίσκεται σε απόσταση 8 χλμ από το Καρπενήσι, ΝΑ του Κώνισκου. Είναι ένα μικρό χωριό χτισμένο σε υψόμετρο 1.000 μέτρων, μέσα στο πράσινο με μεγάλη ιστορία και βαριά κληρονομιά.
Είναι η γενέτειρα του Αθανασίου Καρπενησιώτη του ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης. Στο κέντρο του χωριού υπάρχει μια λιτή μαρμάρινη επιγραφή, που αναφέρει “δυο” λόγια για τον μεγάλο άντρα. Στον Άγιο Ανδρέα υπάρχουν πολλά φυσικά αξιοθέατα όπως η Αστραπόβρυση, το Νεράκι και ο Αϊ Θανάσης.
Η Αγία Βλάχερνα είναι ένα μικρό γραφικό χωριό που απέχει 33 χλμ από το Καρπενήσι και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 550 μέτρων. Το παλιό όνομα του χωριού ήταν Ερκίστα. Μετονομάστηκε σε Αγία Βλαχέρνα, από τους κατοίκους της που έζησαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου υπήρχε ο περιώνυμος ναός.
Οι οικισμοί του χωριού είναι χτισμένοι κοντά στη Λίμνη Κρεμαστών ενώ το χωριό προσφέρει καταπληκτική θέα στη λίμνη. Στο χωριό μπορείτε να θαυμάσετε παλιά αρχοντικά χτισμένα με παραδοσιακή αρχιτεκτονική, τα απομεινάρια των δυο κάστρων που υπήρχαν στην περιοχή και τις εναλλαγές του τοπίου που συνδυάζει το άγριο και επιβλητικό τοπίο με την ηρεμία και τη γαλήνη.
Ψηλά βρίσκεται η Χελιδώνα σε υψόμετρο 1.973 μέτρων με το εξωκλήσι της Παναγίας της Βλαχέρνας και κάτω χαμηλά ο Αγαλιανός ποταμός που καταλήγει στην τεχνητή λίμνη Κρεμαστών.
Ο Άγιος Νικόλαος είναι ένα πανέμορφο, γραφικό χωριό της Ευρυτανίας. Είναι αμφιθεατρικά χτισμένο σε υψόμετρο 1.020 μέτρων και απέχει μόλις 9 χλμ από το Καρπενήσι. Είναι το πρώτο χωριό που συναντάμε κατευθυνόμενοι από Λαμία προς Καρπενήσι, περνώντας τη σήραγγα του Τυμφρηστού και έχει περίπου 476 κατοίκους.
Το χωριό του Αγίου Νικολάου ξεχωρίζει αφού βρίσκεται σε ένα καταπράσινο τοπίο γεμάτο από έλατα και καστανιές και δημιουργεί μια αρμονική αντίθεση με τις κόκκινες στέγες των σπιτιών. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν “Λάσπη” από το παχύ χώμα της περιοχής, το οποίο μετά από βροχόπτωση γίνονταν μια παχύρρευστη λάσπη και το 1951 μετονομάσθηκε σε Άγιος Νικόλαος από τον ομώνυμο κεντρικό ναό του χωριού.
Ανατολικά του Αγίου Νικολάου περνάει ένας μικρός σε πλάτος ποταμός που ονομάζεται “Βρούσος” ο οποίος πηγάζει από τη θέση “Ντούρνος” και ενώνεται με τον Καρπενησιώτη ποταμό για να ενωθεί στη συνέχεια με τον «Κρικελοπόταμο» στα «Διπόταμα».
Το χωριό συμμετείχε στα γεγονότα κατά της Εθνικής αντίστασης. Φιλοξένησε και τον Άρη Βελουχιώτη στην ιστορική καλύβα του Βασίλη Σιαφάκα, όπου έγινε και σύσκεψη ανταρτών και πολιτικών στελεχών και πάρθηκαν αποφάσεις για την παραπέρα πορεία του αντάρτικου.
Ο Άγιος Νικόλαος είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του Καρπενησίου και διαθέτει πολύ καλή τουριστική υποδομή με σύγχρονους παραδοσιακούς ξενώνες και ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, καφενεία και ταβέρνες που σερβίρουν ντόπιες παραδοσιακές συνταγές. Η περιοχή του Αγίου Νικολάου, φημίζεται για την πλούσια παραγωγή του σε κάστανα και τα εξαιρετικά φασόλια του.
Στην πανέμορφη πλατεία του χωριού βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου του εκ Βουνένης που χρονολογείται από το 1887. Το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής που χρονολογείται από το 1850, βρίσκεται ανάμεσα σε πανύψηλα έλατα και τρεχούμενα νερά σε ένα πανέμορφο φυσικό τοπίο και προσελκύει πολλούς επισκέπτες. Μην παραλείψετε να θαυμάσετε τις φυσικές καλλονές του Αγίου Νικολάου, όπως τα απέραντα δάση και τις απέραντες εκτάσεις από καστανιές.
Επισκεφθείτε τη θέση Πλατανιάς, που είναι μια αξιοποιημένη τοποθεσία από το Δασαρχείο Καρπενησίου. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού λειτουργεί Δημοτικό Περίπτερο με στεγασμένους μικροπωλητές που πωλούν φασόλια, μέλι, καρύδια, κάστανα, ρίγανη, τσάι του βουνού και άλλα τοπικά προϊόντα.
Στη θέση Κράνια, πηγάζει θειούχο νερό και απ’ ότι λέγεται πολλοί άνθρωποι πίνοντας από το νερό έχουν ωφεληθεί σε διάφορες παθήσεις όπως στομάχι, χολή κ.ά. Τα Παλιάλωνα είναι μια πολύ όμορφη περιοχή, όπου μπορείτε να δείτε τα ερείπια του παλιού κοινοτικού υδρόμυλου.
Ο Ποτιστής Νεραϊδοβουνίου βρίσκεται σε μια τοποθεσία με άφθονα νερά, ιδανικό σημείο για υπαίθριες δραστηριότητες όπως ορειβασία κ.ά. Η Αρβανιτόβρυση είναι μια κατάφυτη περιοχή με πανύψηλα έλατα και καστανιές.
Επίσης στην περιοχή υπάρχουν και άλλες τοποθεσίες φυσικής ομορφιάς όπως Αλεπούσια, Παπαράντζα, Ντούρνος, Ανάληψη κ.ά. που υπάρχουν τρεχούμενα, κρυστάλλινα νερά και παραδοσιακές βρύσες ηλικίας άνω των 100 ετών. Στους δασικούς δρόμους ο επισκέπτης έχει επίσης τη δυνατότητα να βρει άφθονες τροφές του δάσους όπως βατόμουρα, άγριες φράουλες αλλά και ρίγανη.
Στον Άγιο Νικόλαο διοργανώνονται, “Γιορτή φασολάδας & κάστανου” τον Νοέμβριο, πανηγύρι του Αγίου Νικολάου στις 9 Μαΐου και πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουλίου.
Ένα πανέμορφο επιβλητικό τοπίο με ζεστούς και φιλόξενους κατοίκους που θα σας εντυπωσιάσει και θα σας αφήσει τις καλύτερες αναμνήσεις!
Το πανέμορφο χωριουδάκι Βουτύρο, βρίσκεται σε απόσταση 9 χλμ από την πόλη του Καρπενησίου. Είναι αμφιθεατρικά χτισμένο σε υψόμετρο 820 μέτρων, σε μια καταπράσινη πλαγιά από έλατα.
Χαρακτηριστικό του χωριού είναι η μαγευτική θέα στην ελατοσκέπαστη πλαγιά της Καλιακούδας, ειδικά από τον Άγιο Ιωάννη που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου. Τα Πέτρινα σπίτια, η εντυπωσιακή πλακόστρωτη πλατεία και η μεγαλόπρεπη βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής συμπληρώνουν το σκηνικό στο όμορφο χωριό Βουτύρο. Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής χρονολογείται από το 1926 και είναι η μεγαλύτερη πέτρινη εκκλησία του Νομού Ευρυτανίας.
Στον δρόμο προς Βουτύρο, λίγο πριν την διασταύρωση υπάρχει η παμπάλαια βρύση του “Μπούρλα”, που την έχουν σκεπάσει τα βάτα και δύσκολα διακρίνεται.
Το Βουτύρο, είναι ένα προσεγμένο, ορεινό χωριό, που έχει άριστη τουριστική υποδομή και διαθέτει πολλά ξενοδοχεία και ξενώνες, που θα ήταν πολύ καλή επιλογή για την διαμονή σας καθώς και περιποιημένες ταβέρνες, που θα ήταν παράλειψη να μην δοκιμάσετε τις τοπικές σπεσιαλιτέ.
Δοκιμάστε κοντοσούβλι, κοκορέτσι, λουκάνικα, κεμπάπ, το πασίγνωστο προσούτο, τσαλαφούτι καθώς και τις τοπικές πίτες όπως χορτόπιτα και ζυμαρόπιτα που θα σας μείνουν αξέχαστες.
Στο Βουτύρο διοργανώνονται πανηγύρια της Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουλίου και στη Γέννηση της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου.
Ο οικισμός Γορ(γ)ιανάδες απέχει 4 χλμ από το Καρπενήσι στον δρόμο προς τον Προυσό και είναι χτισμένος αμφιθεατρικά μέσα στο ελατόδασος. Στο 3ο χλμ. Καρπενησίου – Προυσού βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγίας της Μεσαμπελιάς, που ήταν αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το εκκλησάκι καταστράφηκε από τους Τούρκους και ξαναχτίστηκε μετά την απελευθέρωση και έχει μια εικόνα του Αγίου Τρύφωνα, έργο του 18ου αιώνα.
Το χωριό Καλεσμένο είναι χτισμένο σε υψόμετρο 550 μέτρων και απέχει 18 χλμ από το Καρπενήσι. Περιλαμβάνει τους οικισμούς Άνω Καλεσμένο όπου βρισκόταν η αρχική θέση του χωριού, Καλεσμένο, Αρωνιάδα και Μοναστηράκι.
Νοτιοδυτικά του χωριού περνάει ο ποταμός Μέγδοβας, όπου λειτουργεί τουριστικό κατάστημα, που λειτουργεί μόνο για τις υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες. Αξίζει να επισκεφθείτε τον Ιερό Ναό Αϊ Γιάννης ο Πρόδρομος που προσφέρει πανέμορφη θέα καθώς και τον οικισμό Αρωνιάδα, όπου υπάρχουν απομεινάρια παλιού φρουριακού τείχους και αρχαίου οικισμού.
Το κλίμα του χωριού ευνοεί την καλλιέργεια της μουριάς, της καστανιάς και της ελιάς. Στο Καλεσμένο θα βρείτε το ευρέως γνωστό για την ποιότητά του, αλκοολούχο ποτό μούρο. Παράγεται από τις αιωνόβιες μουριές του χωριού τον Αύγουστο.
Οι Κορυσχάδες είναι ένα ονομαστό χωριό της Ευρυτανίας, που απέχει μόλις 6 χλμ από το Καρπενήσι. Είναι ένας διατηρητέος οικισμός, περικυκλωμένος από έλατα, χτισμένος σε υψόμετρο 960 μέτρων ανάμεσα στις κορυφές Παλαιόκαστρο, Λεκογιάννη και Ψηλό Κοτρόνι.
Για το όνομα του χωριού υπάρχουν τρεις εκδοχές με επικρατέστερη την πρώτη. Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή το χωριό πήρε το όνομά του από την αρχαία λέξη “κόρυς” που σημαίνει περικεφαλαία, η δεύτερη εκδοχή είναι από τη λέξη “κορύνη” που σημαίνει σιδερόδετο ρόπαλο και η τρίτη είναι από τη λέξη “κορύσσω” που σημαίνει εφοδιάζω.
Είναι ένα από τα ιστορικότερα χωριά, αφού εδώ συνεδρίασε, στις 14 Μαΐου 1944, γίνεται η πρώτη Εθνοσυνέλευση της Ελεύθερη Ελλάδας, διοργανώτρια της οποίας είναι η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης ΠΕΕΑ. Η εθνοσυνέλευση, έλαβε χώρα, στο Δημοτικό Σχολείο. Σήμερα, στο Δημοτικό σχολείο που χτίστηκε το 1901, στεγάζεται το μουσείο Εθνικής Αντίστασης με κύρια εκθέματα φωτογραφίες του Μελετζή από τη δράση της Εθνικής Αντίστασης.
Στην πανέμορφη πλακόστρωτη πλατεία του χωριού, μην παραλείψετε να κατεβείτε σ’ ένα πέρασμα που μοιάζει με κατακόμβη για να δείτε και να ακούσετε το νερό που κυλά ορμητικά για να ενωθεί με τον Καρπενησιώτη ποταμό.
Στον λόφο Παλιόκαστρο σώζονται ίχνη από τείχη φρουρίου. Στη θέση Καμίνια, κατά την αρχαιότητα, κατασκεύαζαν πολεμικά όπλα και αντικείμενα, άποψη που επιβεβαιώνουν οι ανασκαφές του 1954, που βρήκαν τάφους και κτερίσματα χαλκού. Εκεί βρίσκεται το παλιό μοναστήρι της Παναγίας, που παλιότερα ονομαζόταν “Καταφύγιο”. Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1661, αλλά πυρπολήθηκε από τους Τούρκους και αργότερα από τους Γερμανούς. Το 1950 χτίστηκε το σημερινό εκκλησάκι με την ενίσχυση των Ευρυτάνων της Αμερικής και γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Από το 1930 έχει περιέλθει στη δικαιοδοσία του μοναστηριού του Προυσού.
Οι Κορυσχάδες, σε αρμονία με τα πολλά σωζόμενα παλιά αρχοντικά και τα σύγχρονα κτίσματα που θα σας εντυπωσιάσουν, διατηρούν τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα, ενώ συγχρόνως διαθέτουν και μια αξιόλογη τουριστική υποδομή.
Είναι ένας ιδανικός προορισμός για όλες τις εποχές του χρόνου που διαθέτει πολλά ξενοδοχεία, ξενώνες, εστιατόρια, ενοικιαζόμενα δωμάτια και ταβέρνες και σας περιμένει για να απολαύσετε την ζεστή φιλοξενία των κατοίκων. Δοκιμάστε κοντοσούβλι, κοκορέτσι, λουκάνικα, κεμπάπ, το πασίγνωστο προσούτο, τσαλαφούτι καθώς και τις τοπικές πίτες όπως χορτόπιτα και ζυμαρόπιτα.
Διοργανώνονται εκδηλώσεις για την Εθνική Αντίσταση τον Μάιο στο ιστορικό σχολείο των Κορυσχάδων. Εκδηλώσεις διοργανώνονται και από τον Σύλλογο Κορυσχαδιωτών την πρώτη Κυριακή μετά τον 15 Αύγουστο. Στη Μεσαμπελιά Κορυσχάδων γίνεται το πανηγύρι της Παναγίας στις 15 Αυγούστου.
Οι Κορυσχάδες και η ευρύτερη περιοχή προσφέρεται για πολλές δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού καθώς και για να αναπνεύσετε τον καθαρό αέρα του βουνού.
Το Μεγάλο Χωριό είναι ένας πανέμορφος οικισμός χτισμένος μέσα σ’ ένα υπέροχο ελατόδασος, στους πρόποδες του όρους Καλιακούδα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 720 μέτρων, απέχει 14 χλμ από την πόλη του Καρπενησίου και αποτελεί την έδρα του Δήμου Ποταμιάς.
Την εικόνα του Μεγάλου Χωριού συνθέτει η φυσική ομορφιά του, τα άφθονα τρεχούμενα νερά, τα πλακόστρωτα δρομάκια, τα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής αρχοντικά δημιουργώντας ένα σκηνικό μοναδικής ομορφιάς. Είναι από τα δημοφιλέστερα και πιο άρτια οργανωμένα τουριστικά θέρετρα του Δήμου Ποταμιάς και του νομού Ευρυτανίας.
Εκτός από την απαράμιλλη ομορφιά, το χωριό έχει και πλούσια ιστορία. Κατά τα χρόνια της επανάστασης, τον Οκτώβριο του 1822, στο σπίτι του Σκαρπή, δόθηκε μάχη από τον ιδιοκτήτη και τους Γιάννη Βελωτά και Κώστα Καλατζή, κατά της στρατιάς του Ομέρ Βρυώνη. Οχυρωμένοι μέσα στο σπίτι, αντιμετώπισαν τις τουρκαλβανικές ορδές, σε μια προσπάθεια ανακοπής της πορείας τους προς το Μεσολόγγι. Ο Ομέρ Βρυώνης μη μπορώντας να συνεχίσει την πορεία του, κάλεσε από το Καρπενήσι κανόνι για την καταστροφή της μικρής εστίας αντίστασης. Το σπίτι κανονιοβολήθηκε και υπέστη ρήγμα από το οποίο έριξαν φωτιά και κάηκαν ζωντανοί οι τρεις αγωνιστές.
Άλλη μια μεγάλη μάχη δόθηκε στη θέση “Λακκώματα”, πάνω στην Καλιακούδα. Στις 28 Αυγούστου 1823, οι οπλαρχηγοί Τζαβέλας, Κοντογιάννης, Γιολδάσης, Σιαδήμας, Λόντος και Ροδόπουλος έφραξαν τον δρόμο στο ασκέρι του Μουσταή πασά που μετέβαινε προς το Μεσολόγγι. Έπειτα, όμως από προδοσία οι Τούρκοι πέρασαν από κρυφό μονοπάτι και βρέθηκαν στα μετόπισθεν των αμυνόμενων, με αποτέλεσμα να χαθεί η μάχη και με απώλειες 150 αγωνιστών, ανάμεσά τους και οι Ζυγούρης Τζαβέλας, Νικολός Κοντογιάννης και Δήμος Κίτσιος.
Στον δήμο Ποταμιάς ανήκει και ο συνοικισμός Γαύρος, απ’ όπου περνάει ο δρόμος για τον Προυσό. Στην περιοχή του Γαύρου υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής και η γέφυρα που χτίστηκαν στην εποχή του Αλή Πασά και κατασκεύασε ο παπάς του χωριού παπά-Νικόλας ο οποίος με έντεχνο τρόπο έλαβε την οικονομική ενίσχυση που ήθελε από τον Αλή Πασά.
Γόνος του Μεγάλου Χωριού είναι και ο Γιαννούλης Καρυοφύλλης, ο οποίος έδρασε στην Πόλη και αναδείχθηκε σε μεγάλο λογοθέτη του Πατριαρχείου (1641 – 1691) και δίδαξε στην Πατριαρχική Ακαδημία.
Πριν μπείτε στο χωριό θα συναντήσετε μια μαγευτική τοποθεσία τον Αϊ-Θανάση, με το ομώνυμο πανέμορφο εκκλησάκι προς τιμήν του Αγίου. Στην πανέμορφη πλατεία του Μεγαλοχωρίου, θα βρείτε παραδοσιακά καφενεία και καταστήματα και θα θαυμάσετε το υπέροχο ρολόι.
Επισκεφθείτε την εντυπωσιακή, παλιά εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που χτίστηκε πριν 150 χρόνια, γύρω στο 1820. Στο προαύλιο της εκκλησίας βρίσκεται η προτομή του παπά Βαστάκη, ενός από τους 13 εθνομάρτυρες που τον έκαψαν ζωντανό οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής στις 24 Δεκεμβρίου του 1942 στο Μικρό Χωριό. Η νεόκτιστη εκκλησία του Άγιου Γεράσιμου του Μεγαλοχωρίτη είναι βυζαντινού ρυθμού. Ο νεομάρτυρας Άγιος Γεράσιμος μαρτύρησε στην Πόλη το 03-07-1812.
Αξίζει μια επίσκεψη στο πέτρινο παλιό αρχοντικό, όπου στεγάζεται το Λαογραφικό Μουσείο του Μεγάλου Χωριού που φιλοξενεί αξιόλογα εκθέματα όπως , υφαντά, ενδυμασίες, παραδοσιακά αντικείμενα καθημερινής χρήσης αλλά και μια ιδιωτική συλλογή του παπά Κώστα Λαμπαδάρη. Το μουσείο διαθέτει και δυο εκθέσεις, μια ζωγραφικής της Ελένης Δασκαλάκη και μια του Δημήτρη Ζαβού με χειροποίητα παραδοσιακά φωτιστικά. Στο ίδιο παραδοσιακό κτίριο στεγάζεται και η Λαϊκή Βιβλιοθήκη.
Το Μεγάλο Χωριό συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών λόγο των αξιόλογων τουριστικών υποδομών διαθέτοντας παραδοσιακούς ξενώνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια, παραδοσιακές ταβέρνες, καφενεία, καταστήματα πώλησης παραδοσιακών προϊόντων προσφέροντας στον επισκέπτη μια αξέχαστη διαμονή και πολλές επιλογές στον τομέα του φαγητού.
Δοκιμάστε κόκορα κρασάτο, λαγό στιφάδο, κοντοσούβλι, κοκορέτσι, λουκάνικα, κεμπάπ, το πασίγνωστο προσούτο, τσαλαφούτι καθώς και τις τοπικές πίτες όπως χορτόπιτα και ζυμαρόπιτα που θα σας μείνουν αξέχαστες. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε το ντόπιο εξαιρετικό γαλακτομπούρεκο σε ένα από τα παραδοσιακά καφενεία του Μεγάλου Χωριού.
Ένα από τα έθιμα που διατηρείται για εκατοντάδες χρόνια στο Μεγάλο Χωριό είναι το “Καλήμερα”. Πρόκειται για κάλαντα που συμμετέχουν μόνο οι άντρες του χωριού και τα λένε την παραμονή των Φώτων, μόλις νυχτώσει. Με τα χρήματα που μαζεύουν κάνουν μεγάλο παραδοσιακό γλέντι που συμμετέχει όλος ο κόσμος.
Στη θέση “Λακώματα” Καλιακούδας, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις για την μάχη της Καλιακούδα, την 2η Κυριακή του Αυγούστου. Επίσης γίνεται πανηγύρι του Αγίου Γεράσιμου Μεγαλοχωρίτη στις 3 Ιουλίου και της Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουλίου.
Το Παλαιό και το Νέο Μικρό Χωριό που βρίσκονται μέσα σ’ ένα σύμπλεγμα απαράμιλλης ορεινής ομορφιάς, καθώς στα όριά τους συναντιούνται τρία βουνά. Το Βελούχι, η Καλιακούδα και η Χελιδόνα που δημιουργούν ένα παραμυθένιο σκηνικό.
Το Παλαιό Μικρό Χωριό, είναι χτισμένο σε υψόμετρο 900 μέτρων περίπου και απέχει 17 χλμ από το Καρπενήσι και 3 χλμ από το Νέο Μικρό Χωριό και ανήκει διοικητικά στο δήμο Ποταμιάς.
Πολλές έγγραφες αναφορές μαρτυρούν την ύπαρξη του χωριού από το 1453. Σε αυτό το χωριό κατέστρωσε το πολεμικό του σχέδιο ο Μάρκος Μπότσαρης το 1823, πριν δώσει την τελευταία του μάχη στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου. Σύμφωνα με την παράδοση, ο ήρωας ήπιε νερό στην πέτρινη βρύση που αποκαλείται “Βρωμόβρυση”, και έπειτα ξεψύχησε ενώ σύμφωνα με μια άλλη παραλλαγή, λέγεται ότι μετά το θανάσιμο τραυματισμό του, ακούμπησαν στην βρύση το άψυχο κορμί του, πριν τον μεταφέρουν στο Μεσολόγγι όπου κηδεύτηκε.
Στις 18 Δεκεμβρίου 1942 έδωσε εδώ, μεγαλειώδη μάχη ο Άρης Βελουχιώτης κατά 2.000 Ιταλών. Οι κατακτητές, σε αντίποινα έκαψαν και εκτέλεσαν 13 άτομα άμαχου πληθυσμού. Η μάχη αυτή, έχει καταγραφεί στην ιστορία ως η πρώτη πανευρωπαϊκά μάχη αντίστασης απέναντι στο φασιστικό καθεστώς.
Στο Μικρό Χωριό, λειτούργησε τυπογραφείο από τις 7 Μαρτίου 1943 μέχρι τις 18 Οκτωβρίου 1944, το οποίο εγκαταστάθηκε στο σπίτι του Γιώργου Κυρίτση.
Το χωριό γνώρισε μια ακόμα καταστροφή, το πρωί της Κυριακής στις 13 Ιανουαρίου του 1963. Η χρονιά εκείνη είχε πολλές βροχοπτώσεις με αποτέλεσμα μετά από 13 μερόνυχτα συνεχούς βροχόπτωσης μια κατολίσθηση κατέστρεψε ολοσχερώς τα 2/3 του χωριού και χάθηκαν ακόμα 13 άνθρωποι.
Είναι ένα χωριό που κρατάει ζωντανή την ομορφιά και την αρχοντιά του και διαθέτει πλούσια ιστορία αν και γνώρισε πολλές καταστροφές. Η ατμόσφαιρα στην περιοχή εξακολουθεί να είναι μαγική καθώς και η καταπληκτική θέα προς την κοιλάδα της Ποταμιάς. Τον Απρίλιο του 1963 ξεκίνησε έρανος για την ανοικοδόμηση του που τελείωσε το 1968.
Στην πανέμορφη, γραφική πλατεία του Παλαιού Μικρού Χωριού, μπορείτε να δείτε, μια πέτρινη στήλη που τιμά δυο από τα θύματα της Ιταλικής κατοχής στον τόπο του μαρτυρίου και του ηρωικού θανάτου: τον ιερέα Δημήτριο Βαστάκη και τον ενωμοτάρχη Χαρίλαο Κατσίμπα.
Η πλατεία βρίσκεται χτισμένη σε υψόμετρο 860 μέτρων, και στην μια άκρη της βρίσκεται μια από τις παλαιότερες πηγές του χωριού που αποτελείται από έξι βρύσες με ολόδροσο νερό. Ο πέτρινος τοίχος με τις βρύσες έγινε το 1925 με χρήματα του Γ. Τραστέλη από την Αμερική.
Στην πλατεία του χωριού πραγματοποιείται και το πανηγύρι στις 6 Αυγούστου, στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος ενώ αποτελεί και χώρο συνάντησης για τους Μικροχωρίτες.
Η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, έκανε τα εγκαίνιά της το 1924, αλλά ως σήμερα, χρειάστηκε να επισκευαστεί τρείς φορές. Χορηγός της υποστύλωσης το έτος 1965-66 ήταν η Ευγενία Σ. Φλέγγα. Ακολούθησε η αντικατάσταση της σκεπής από την Αδελφότητα Μικροχωριτών ενώ πρόσφατα έγιναν και άλλες επισκευές από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο. Η εκκλησία είναι βυζαντινού ρυθμού με επτά τρούλους και γιορτάζει στις 6 Αυγούστου. όπου πραγματοποιείται και πανηγύρι στην πλατεία του χωριού.
Λίγα μέτρα πιο πέρα από την εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, υψώνεται το πελώριο πέτρινο καμπαναριό, χτισμένο το 1894 με χορηγία του πλούσιου Μικροχωρίτη της Κωνσταντινούπολης Δημήτριο Σιδέρη.
Αποτελεί μια ζωντανή παρουσία μέσα στο χωριό, που γίνεται ακόμα πιο αισθητή με τους δυνατούς χτύπους του τεράστιου ρολογιού του. Αν κοιτάξετε προσεκτικά θα δείτε ότι στο ρολόι αντί για αριθμούς, τις ώρες υποδεικνύουν γράμματα που σχηματίζουν το όνομα της κόρης του δωρητή από την Κωνσταντινούπολη, Ελένης Δ. Σιδέρη.
Μπορείτε να επισκεφθείτε το Λαογραφικό Μουσείο του Παλαιού Μικρού Χωριού, το οποίο στεγάζεται στο παλιό ιστορικό σχολείο. Το σχολείο του χωριού σταμάτησε την λειτουργία του το 1963 ενώ το 1981 ανακαινίστηκε και εμπλουτίστηκε με λαογραφικά και ιστορικά εκθέματα και ονομάστηκε “Πνευματική Γωνιά”.
Σήμερα, το μουσείο φιλοξενεί συγγράμματα από την Κατοχή, φωτογραφικό υλικό από την κατολίσθηση, κομμάτια από το τυπογραφείο κ.ά. Στα εκθέματά του περιλαμβάνονται επίσης, παραδοσιακές στολές, αρχαία ευρήματα και αντικείμενα λαογραφικής τέχνης.
Ακριβώς δίπλα από το Λαογραφικό Μουσείο, στον σχολικό κήπο, βρίσκονται οι προτομές του Ιωάννη Ζορμπαλόπουλου, αγωνιστή του 1821 και του Γεώργιου Ε. Παπαδή, πρώτου Μικροχωρίτη δασκάλου.
Το Νέο Μικρό Χωριό βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ από το Παλαιό Μικρό Χωριό και είναι χτισμένο βάσει τουριστικού σχεδίου ορεινού χωριού σε υψόμετρο 850 μέτρων. Το Μικρό Χωριό είναι πριν το Παλαιό, και το συναντάμε ανάμεσα σε πυκνό ελατόδασος και λίγα μέτρα δεξιά του δρόμου προς Γαύρο.
Το Μικρό χωριό απέχει 13 χλμ από το Καρπενήσι και αποτελεί υπόδειγμα οικισμού, με άψογη ρυμοτομία, όμορφα σπίτια αλλά και με σεβασμό στην τοπική παραδοσιακή αρχιτεκτονική και το περιβάλλον.
Η πλατεία βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του Νέου Μικρού Χωριού και η θέση της προσφέρει μοναδική θέα. Η φύση που την περιβάλλει ολόγυρα είναι μαγευτική ενώ την πλατεία πλαισιώνουν πέτρινα παραδοσιακά σπίτια. Στην πάνω μεριά της πλατείας, βρίσκεται η κοινοτική καφετέρια όπου μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ σας ή να γευθείτε την ντόπια παραδοσιακή κουζίνα.
Πάνω από την πλατεία, βρίσκεται ένα λιτό κτίριο που στεγάζει το γραφείο του Κοινοτικού Διαμερίσματος Μικρού Χωριού. Στην είσοδό του θα σας εντυπωσιάσει η φωτογραφία του Ευρυτάνα Προέδρου της Δημοκρατίας και Ακαδημαϊκού Κωνσταντίνου Τσάτσου.
Ο Κ. Τσάτσος, ήταν ο πρώτος που έφτασε στο χωριό αμέσως μετά την κατολίσθηση ως Υπουργός Πρόνοιας ενώ η δεύτερη επίσκεψή του ήταν με την ιδιότητά του ως Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας το 1976. Οι ντόπιοι, θέλοντας να τον τιμήσουν και να τον ευχαριστήσουν για την έμπρακτη συμβολή του στην ανοικοδόμηση του χωριού τους, τον ανακήρυξαν Επίτιμο Δημότη του Μικρού Χωριού.
Η εκκλησία της Αγίας Κυριακής είναι η κεντρική εκκλησία του Νέου Μικρού Χωριού και είναι βυζαντινού ρυθμού με έναν τρούλο και πρόστυλο. Η Αγία Κυριακή είναι εικονογραφημένη, χάρη σε δεήσεις και δωρεές Μικροχωριτών από τον αγιογράφο Γεώργιο Νικολακόπουλο, σύμφωνα με τη βυζαντινή αγιογραφική παράδοση. Ο ναός περιβάλλεται από ένα πλακόστρωτο προαύλιο και η σιδερένια περίφραξή της στολίζεται με μυρωδάτα λουλούδια. Τη μέρα της γιορτής της, στις 7 Ιουλίου, πραγματοποιείται πανηγύρι στο χωριό.
Σε αυτόν τον πανέμορφο τόπο, το στολίδι της Ευρυτανίας, θα βρείτε πολλές επιλογές για διαμονή και φαγητό. Ξενοδοχεία, ξενώνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια που διαθέτουν όλες τις σύγχρονες ανέσεις και πολλές γραφικές ταβέρνες που περιμένουν για να ικανοποιήσουν όλες σας τις προτιμήσεις με πολύ καλό φαγητό. Δοκιμάστε κόκορα κρασάτο, λαγό στιφάδο, κοντοσούβλι, κοκορέτσι, λουκάνικα, κεμπάπ, το πασίγνωστο προσούτο, τσαλαφούτι καθώς και τις τοπικές πίτες όπως χορτόπιτα και ζυμαρόπιτα που θα σας μείνουν αξέχαστες.
Αποδράστε, στη μαγευτική λιμνούλα που σχηματίζεται του ανοιξιάτικους μήνες, λίγο έξω από το χωριό και απολαύστε το μοναδικό αυτό τοπίο.
Η Μυρίκη είναι ένα ορεινό χωριό, χτισμένο στις πλαγιές του Τυμφρηστού σε υψόμετρο 1.120 μέτρων. Θα την βρείτε κάνοντας μια από τις ομορφότερες διαδρομές της περιοχής, 7 χλμ από την πόλη του Καρπενησίου. Νωχελικά απλωμένη σε μια εξαιρετική τοποθεσία από πυκνό ελατόδασος προσφέρει μια καταπληκτική θέα στο Καρπενήσι και το Βελούχι.
Το πρώτο όνομα του χωριού ήταν Αγριοτριανταφυλλιά και αργότερα έγινε Μυρίση. Πιθανότατα το όνομα Μυρίση (η) προήλθε επειδή η περιοχή μοσχοβολούσε από τις πολλές μηλιές που είχε. Το 1927, το χωριό μετονομάσθηκε σε Μυρίκη, αλλά ακόμα και σήμερα οι ντόπιοι και οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής το αποκαλούν με την παλαιότερη ονομασία.
Το χωριό γνώρισε καταστροφές κατά την επανάσταση όπως και κατά την περίοδο της κατοχής. Η πρώτη μεγάλη καταστροφή του χωριού ήταν τον Αύγουστο του 1823, όπου πυρπολήθηκε από τον Μουσταή πασά. Οι κάτοικοί του κατέφυγαν σε απρόσιτα μέρη της Ορεινής Ναυπακτίας.
Η δεύτερη καταστροφή επήλθε στο χωριό, τον Αύγουστο του 1944 όταν οι Γερμανοί έκαψαν ζωντανό τον Αλ. Παπαδόπουλο και σκότωσαν τον Ιωάννη Λ. Σακκά και την Αλεξάνδρα Ε. Καντλή.
Στη Μυρίκη, ξεχωρίζει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που χρονολογείται από 1898. Η εκκλησία έχει ένα θαυμάσιο τέμπλο σκαλισμένο από ξύλο καρυδιάς, το οποίο είναι έργο του λαϊκού ξυλογλύπτη Στέλιου Υφαντή που δημιούργησε το 1900.
Ανατολικά του χωριού, μπορείτε να επισκεφθείτε το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία και να απολαύσετε την θέα που προσφέρει το σημείο ενώ θα περάσετε στιγμές ξεγνοιασιάς και ξεκούρασης στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο αναψυχής στο προαύλιο του ξωκλησιού που διαθέτει βρύση, χτισμένα τραπέζια και γήπεδο του μπάσκετ.
Το χωριό διαθέτει μια πολύ καλή τουριστική υποδομή με ξενώνες, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και ταβέρνες που θα ικανοποιήσουν και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη. Δοκιμάστε κοντοσούβλι, κοκορέτσι, λουκάνικα, κεμπάπ, το πασίγνωστο προσούτο, τσαλαφούτι καθώς και τις τοπικές πίτες όπως χορτόπιτα και ζυμαρόπιτα που θα σας μείνουν αξέχαστες.
Η Μυρίκη ήταν ονομαστή τα παλαιότερα χρόνια, για τη σπουδαία παράδοση στην παρασκευή τοπικών ενδυμασιών και τα εξαιρετικά κτηνοτροφικά προϊόντα της.
Ανάμεσα στα έλατα, θα μπορέσετε να χαλαρώσετε και να αναπνεύσετε τον πεντακάθαρο αέρα ενώ θα αφεθείτε στην μαγεία που προσφέρει το τοπίο στη Μυρίκη.
Το Παπαρούσι απέχει 24 χλμ περίπου από το Καρπενήσι και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 660 μέτρων. Μπορείτε να θαυμάσετε τον καθεδρικό ναό της Αγίας Παρασκευής, που χτίστηκε το 1885 και να γευθείτε το αλκοολούχο ποτό “μούρο”.
Το Παυλόπουλο βρίσκεται 24 χλμ βορειοδυτικά του Καρπενησίου και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 780 μέτρων. Είναι ένα γραφικό χωριουδάκι χτισμένο μέσα στα έλατα και με άφθονα τρεχούμενα νερά. Αξίζει να επισκεφθείτε τις πανέμορφες τοποθεσίες Άγιος Παντελεήμονας και τις Βρύσες καθώς και την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου που χρονολογείται από το 1666, που διαθέτει καλοδιατηρημένες βυζαντινές τοιχογραφίες και εικόνες.
Στον ίδιο οικισμό, στη νότια πλευρά του βρίσκεται το βουνό Παπαδιά και το ομώνυμο χωριό. Στο βουνό, το Μάη του 1809 έγινε μάχη μεταξύ του Τούρκου δερβέναγα Σουλεϊμάν Τότη και του Λεπενιώτη. Περίπου 80 Έλληνες επιτέθηκαν σε 300 Τούρκους και σκότωσαν τον πασά και τη συνοδεία του. Αξίζει να επισκεφθείτε την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου καθώς και την “Πετροφωλιά”, ένα σπήλαιο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους στη θέση Μυσιάκα.
Το όμορφο γραφικό χωριουδάκι Στένωμα, βρίσκεται στη δυτική πλευρά του Βελουχίου και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 650 μέτρων. Το χωριό απέχει 19 χλμ από το Καρπενήσι και έχει άφθονα τρεχούμενα νερά. Αξίζει να επισκεφθείτε το λόφο “Τούρλα” όπου υπάρχουν απομεινάρια αρχαίας εποχής, το εκκλησάκι του Αγίου Κοσμά στη θέση Ζυγός καθώς και τον παλιό νερόμυλο του χωριού που έχει ανακαινισθεί πρόσφατα.
Το χωριό Στεφάνι απέχει 24 χλμ από το Καρπενήσι και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 950 μέτρων. Το παλιό όνομα του χωριού ήταν Γόλιανη και είναι “κρυμμένο” στην είσοδο μιας χαράδρας.
Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται ο παλιός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου ενώ από εκεί ξεκινά ο δρόμος που οδηγεί στα λιθόκτιστα σπίτια του χωριού, μερικά εκ των οποίων είναι χτισμένα στις αρχές του 19ου αιώνα. Επισκεφθείτε τον “Λόφο του Λιβάνη”, μια μαγευτική τοποθεσία με υπέροχη θέα, όπου το 1684 έγινε σφοδρή μάχη και οι Τούρκοι υπέστησαν πανωλεθρία από τον αρματολό του Καρπενησίου Λιβίνη.
Τα Σελλά είναι ένα γραφικό χωριό με παλιά πετρόχτιστα σπίτια και απέχει 22 χλμ από το Καρπενήσι. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.030 μέτρων και προσφέρει πανοραμική θέα στη λίμνη Κρεμαστών.Στο χωριό υπάγεται και ο οικισμός Μηλιά, όπου μπορείτε να δείτε τα ερείπια του Αϊ Νικόλα.
Είναι γνωστό το στιχούργημα “Σελλά, Μηλιά και Γόλιανη, πρωτεύουσα τα Φιδάκια”, που έδειχνε τη συνέχεια και ομοιογένεια αυτών των κοντινών μεταξύ τους χωριών.
Τα Φιδάκια είναι ένα από τα ομορφότερα χωριά της Ευρυτανίας αλλά και ολόκληρης της Κεντρικής Ελλάδας. Είναι ένα παραδοσιακός, ορεινός οικισμός σκαρφαλωμένος στις ελατοσκέπαστες πλαγιές της Χελιδόνας, σε υψόμετρο 1.000 μέτρων περίπου, με ανεπανάληπτη θέα στην Λίμνη Κρεμαστών. Απέχουν από την πόλη του Καρπενησίου 25 χλμ και είναι ο πιο ανερχόμενος προορισμός της Ευρυτανίας.
Το χωριό υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων και πιθανολογείται ότι ίσως πρόκειται για την αρχαία Φθία του Αχιλλέα, μιας και έχουν βρεθεί πολλά αρχαία αντικείμενα από τους κατοίκους του. Τα Φιδάκια, τα αποκαλούσαν και “Φθάκια”, και ίσως από εκεί προέκυψε το τελικό Φιδάκια.
Στην περιοχή Καστρί του χωριού υπάρχουν ίχνη φρουρίου, αρχαίοι τάφοι και ανεκμετάλλευτα αντικείμενα αρχαίου οικισμού. Σε αυτή την περιοχή τοποθετεί ο Κ. Στεργιόπουλος την αρχαία Οιχαλία, που ήταν και η πρώτη πρωτεύουσα του ευρύτερου νομού της χώρας των Ευρυτάνων.
Ένας πέτρινος οικισμός με καλοδιατηρημένες κατοικίες και πολύχρωμες αυλές, πλακόστρωτα καλντερίμια και δρομάκια, ο οποίος θα σας εντυπωσιάσει σε κάθε σας βήμα. Από όλο το χωριό Φιδάκια, η θέα προς τη Λίμνη Κρεμαστών είναι μαγευτική αλλά την καλύτερη ορατότητα για ν’ αγναντέψετε τη λίμνη θα την έχετε από την θέση Τσαγκαράλωνα.
Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται ο Ιερός Ναός Γέννησης της Θεοτόκου, με περίτεχνο ξυλόγλυπτο χειροποίητο τέμπλο και δάπεδο στρωμένο με σκαλιστές πέτρες. Εκεί γίνεται και το πανηγύρι στις 8 Σεπτεμβρίου.
Οι ντόπιοι κάτοικοι, χρησιμοποιούσαν την έκφραση “Σελλά, Μηλιά και Γόλιανη, με πρωτεύουσα τα Φιδάκια”, για να διασκεδάσουν όταν αναφέρονταν σε αυτά τα πανέμορφα χωριά της Ευρυτανίας. Αφήστε το αυτοκίνητό σας στην είσοδο του χωριού, (η χρήση του δεν επιτρέπεται μέσα σε αυτό) και αρχίστε την εξερεύνηση από την κεντρική πλατεία.
Τα στενά σοκάκια σας οδηγούν σε ξενοδοχεία και ατμοσφαιρικούς ξενώνες, γραφικά καφενεία και παραδοσιακές ταβέρνες όπου η φωτιά, το καλό φαγητό και το τσίπουρο είναι σίγουρα οι πρωταγωνιστές. Δοκιμάστε κοντοσούβλι, κοκορέτσι, λουκάνικα, κεμπάπ, το πασίγνωστο προσούτο, τσαλαφούτι καθώς και τις τοπικές πίτες όπως χορτόπιτα και ζυμαρόπιτα που θα σας μείνουν αξέχαστες.
Αφήνοντας το χωριό και πηγαίνοντας προς Αγία Βλάχερνα, μετά από 3 χλμ θα βρεθείτε στην θέση Τσαγκαράλωνα. Εκεί μπορείτε να θαυμάσετε την πανοραμική θέα της τεχνητής Λίμνης Κρεμαστών.
Στα ΒΔ του χωριού βρίσκεται η τοποθεσία Καστρί, ένας στρατηγικός λόφος σε υψόμετρο 320 μέτρων, όπου μπορείτε να δείτε ερείπια Πελασγικής οχύρωσης. Μπορείτε να επισκεφθείτε τις φυσικές πηγές στα Φιδάκια μετά από 2,5 χλμ. πεζοπορία.
Τα Φιδάκια μπορούν να χαρακτηριστούν ένας επίγειος παράδεισος, τόσο για την μοναδική ομορφιά του χωριού, τον καθαρό αέρα και τις στιγμές ξεκούρασης που προσφέρουν όσο και για την ζεστασιά και την φιλοξενία των κατοίκων που την χαρίζουν απλόχερα.
