Στο Συρράκο αξίζει να επισκεφτείτε:
– Το
Ναό Αγίου Νικολάου, πολιούχο του χωριού. Είναι μια μεγαλόπρεπη, πετρόχτιστη εκκλησία, από τα παλαιότερα κτίσματα του χωριού και το μεγαλύτερο σε όγκο.
– Το σπίτι –
Μουσείο του Κ. Κρυστάλλη.
– Το
μοναστήρι του Αη–Λιά με την εξαιρετική θέα.
– Το
Μουσείο της Ερμηνείας Φωτιάδου για να πάρετε μια εικόνα από τη ζωή των Συρρακιωτών πριν ένα αιώνα και παλιότερα.
– Την
Γκούρα, την κεντρική πολυβρύση, το θαυμαστότερο αρχιτεκτονικό δημιούργημα στο Συρράκο. Είναι χτισμένη σε σχήμα τετράγωνο και στις τρεις πλευρές του έχει μεγάλες και υψηλές αψίδες, πάνω στις αψίδες ακουμπάει ένας εντυπωσιακός θόλος που σμιλεύτηκε με μοναδική μαστοριά. Στη βάση του τρεις πέτρινοι κρουνοί αφήνουν να τρέχει δροσερό νερό.
– Τη
βρύση Κοντόλ (ου) την πλουσιότερη σε νερό πηγή του Συρράκου
– Την Παλιά βρύση του
Ψαλλίδα και τις βρύσες του
Τσακίρη,
Σαμαρίας,
Τσιώκου,
Μπόζια,
Ματσιούλα,
Καλογριές,
Σώπατο,
Νούτσι,
Με Ντανίτσακά κ.α.
Στους Καλαρρύτες αξίζει να επισκεφτείτε:
– Τη Μονή της Κηπίνας, που χτίστηκε το 1212 στην εσοχή ενός κατακόρυφου βράχου στο φαράγγι του Καλαρρύτικου ποταμού και είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
– Τη Μονή Βύλιζας, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στο Ματσούκι και τους Καλαρρύτες, στο βορειοδυτικό άκρο των Τζουμέρκων, πάνω από τη συμβολή τριών παραπόταμων του Άραχθου, σε υψόμετρο 1050μ. Η Μονή είναι ένα αρχιτεκτόνημα με πολεμίστρες ενώ το εσωτερικό του ναού είναι διακοσμημένο με τοιχογραφίες οι οποίες χρονολογούνται το 1797.
– Τον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου του 15 ου αιώνα ο οποίος διαθέτει αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο και τοιχογραφίες που δυστυχώς έχουν υποστεί φθορές.
– Το οικολογικό πάρκο του χωριού με τα νερά του Καλαρρύτικου ποταμού.
Στο Βουργαρέλι αξίζει να επισκεφτείτε:
– Την Κόκκινη Εκκλησία που βρίσκεται στον οικισμό Παλαιοχώρι Βουργαρελίου, γνωστή ως Παναγία Βελλάς, ένα κορυφαίο Βυζαντινό μνημείο των Τζουμέρκων, το οποίο χρονολογείται στα τέλη του 12 αιώνα.
– Τη Μονή Αγίου Γεωργίου η οποία κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας και της κατοχής υπήρξε πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο που στήριζε τους κατοίκους των Τζουμέρκων. Είναι το σημείο συγκέντρωσης των οπλαρχηγών των Τζουμέρκων, Ραδοβιζίου και Ξηρομέρου για το συντονισμό του αγώνα για την κήρυξη της επανάστασης το 1821 στην Άρτα. Είναι επίσης το σημείο που βρήκαν καταφύγιο οι Βουργαρελιώτες όταν οι Γερμανοί βομβάρδισαν και έκαψαν το χωριό το 1943.
– Τις πετρόχτιστες βρύσες «Αρχόντω» και «Κρυστάλλω» με τις 4 και 7 βρύσες αντίστοιχα, που αποτελούν το στοιχείο ταυτότητας του χωριού.
– Τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια, Νεραϊδογέφυρο, κάτω από την παιδικά χαρά στη θέση Μπάρδα και το γεφύρι στη μεγάλη βρύση στο δρόμο προς Αθαμάνιο.
– Την Ιγγλέσιο Βιβλιοθήκη με τα σπάνια βιβλία που διαθέτει.
Στο Αθαμάνιο αξίζει να επισκεφτείτε:
– Τα πέτρινα Γεφύρια «Τσαγκαράκι», «Μέγα Λαγκάδι» και «Αλευροχιά».
– Τη θέση «Σταυρός» με την εντυπωσιακή πανοραμική θέα.
– Τη μεγάλη πλακόστρωτη πλατεία με τον υπεραιωνόβιο πλάτανο.
Στα Θεοδωριανά αξίζει να επισκεφτείτε:
– Τους περίφημους καταρράκτες «ΣΟΥΔΑ» του ποταμού Άσπρη Γκούρα (ένα εκπληκτικό θέαμα δυο καταρρακτών που ρίχνουν τα νερά τους από 28μ. ύψος και σε ποσότητα 800κυβ. μέτρων την ώρα).
– Τον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου με τους 17 εντυπωσιακούς τρούλους και το πανύψηλο καμπαναριό που χτίστηκε το 1880.
– Τη Μονή Γέννησης της Θεοτόκου που χτίστηκε το 1793 και αποτέλεσε αλληλοδιδακτικό σχολείο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και κρησφύγετο πατριωτών, – πρόχειρο χειρουργείο και νοσοκομείο στην κατοχή.
– Το πέτρινο μονότοξο γεφύρι του ποταμού Γκούρα που χτίστηκε στις αρχές του περασμένου αιώνα.
– Τη χαράδρα του Αχελώου με την πλούσια χλωρίδα.
Στη Μεσούντα ξίζει να επισκεφτείτε:
– Το πέτρινο γεφύρι Καμάρα, ένα διατηρητέο μνημείο, που βρίσκεται στο ρέμα «Τροχός» ή «Σούδα».
– Το χωριό Μυρόφυλλο με τα σπίτια 17ου και 18ου αιώνα.
– Το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στο χωριό Μυρόφυλλο, που χτίστηκε το 1618 και είναι διακοσμημένο με σπάνιες τοιχογραφίες.
Στην Κυψέλη αξίζει να επισκεφτείτε:
– Το λαογραφικό Μουσείο Καράλη με 1800 αντικείμενα. Ειδικότερα η συλλογή διαθέτει σκεύη αγροτικής, ποιμενικής και οικιακής χρήσης, όπλα, ενδυμασίες της περιοχής, ξυλόγλυπτα, υφαντά, κεντήματα, νομίσματα, εργαλεία διαφόρων επαγγελματιών και άλλα αντικείμενα λαϊκής τέχνης.
– Τη Μονή Ευαγγελίστριας του 1700 με εξαιρετικές τοιχογραφίες που διατηρούνται σε καλή κατάσταση.
– Το Ναό του Αγίου Νικολάου του 1904 που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού.
– Τους Ναούς του Αγίου Μάρκου και του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.
– Τους δυο νερόμυλους – νεροτριβές στη θέση Γκούρα, τα οποία είναι διατηρητέα μνημεία και το νερόμυλο – νεροτριβή στον Άγιο Παντελεήμονα.
Στα Άγναντα αξίζει να επισκεφτείτε:
– Το νερόμυλο και τη νεροτριβή Μαντάνια στον Προφήτη Ηλία και Αναλήψεως.
– Το μεταβυζαντινό μνημείο της Αγίας Φανερωμένης.
Στον Καταρράκτη αξίζει να επισκεφτείτε:
– Το γνωστό Μοναστήρι της Αγ. Αικατερίνης που χτίστηκε το 1730 και ανακατασκευάστηκε εκ θεμελίων το 1827.
– Τους Νερόμυλους-Νεροτριβές.
– Το δασικό χωριό και τη Μικροσπηλιά.
Στην Πλάκα αξίζει να επισκεφτείτε:
– Την ονομαστή «Γέφυρα της Πλάκας» που χτίστηκε το 1866, ένα πανέμορφο αρχιτεκτονικό δημιούργημα, μήκους 61μ., ύψους 21μ., πλάτους στην κορυφή 3,20μ. και με κεντρική καμάρα 40μ.
– Τη Μονή της Πλάκας ή Μονή Παναγίας Μουχουστιώτισσας του 17 ου αιώνα, ένα από τα πιο ονομαστά μοναστήρια της περιοχής, το οποίο βρίσκεται στην ανατολική όχθη του Αράχθου. Είναι χτισμένη στην άκρη ενός γκρεμού, πάνω από το ποτάμι και ανάμεσα στο περίφημο ομώνυμο γεφύρι και το χωριό Ραφταναίοι. Οι τοιχογραφίες του κυρίως ναού χρονολογούνται από το 1680 ενώ η ακριβής χρονολογία κατασκευής της είναι άγνωστη και η χρονολογία ανακαίνισής της φαίνεται να είναι το 1665.
Στη Ροδαυγή αξίζει να επισκεφτείτε:
– Την πλακοσκέπαστη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής του 1804, με το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο και το πέτρινο κωδωνοστάσιο.
– Την κοιλάδα του Άραχθου.
