Το Φαράγγι του Βίκου: Το αριστούργημα της φύσης, το Φαράγγι του Βίκου, θα σας προκαλέσει δέος ενώ θα θαυμάσετε το άγριο επιβλητικό του τοπίο σε συνδυασμό με την θέα που προσφέρει. Το φαράγγι του Βίκου διασχίζει το δυτικό και το κεντρικό Ζαγόρι ξεκινώντας από το χωριό
Βίκος και καταλήγοντας στο χωριό
Κήποι. Το φαράγγι έχει μήκος 12 χλμ περίπου και κατέχει
ρεκόρ Guiness σαν το φαράγγι με το μικρότερο άνοιγμα στον κόσμο -μόλις 1.100 μέτρα- και με βάθος που ξεπερνά τα 900 μέτρα.
Η κατάβαση στο φαράγγι γίνεται μέσω μονοπατιών που ξεκινούν από κάποια Ζαγοροχώρια όπως το Μονοδένδρι, η Βίτσα, ο Βίκος, το Μικρό και το Μεγάλο Πάπιγκο. Η θέα από ορισμένα σημεία όπως το χωριό Βαρδέτο και από τη θέση Οξιά είναι μαγευτική.
Πρόκειται στην πραγματικότητα για μια χαράδρα που στην κοίτη της ρέει ο ποταμός Βίκος ενώ στο τέλος της έχει τις πηγές του ο ποταμός Βοϊδομάτης. Το φαράγγι του Βίκου μαζί με το Βοϊδομάτη ποταμό αποτελούν τον πυρήνα του Εθνικού Δρυμού Βίκου-Αώου.
Το Φαράγγι του Βίκου αποτελεί μια από τις πιο δημοφιλείς διαδρομές περιηγητών, με διάρκεια 5 ωρών για έμπειρες ομάδες, προσφέροντας ανεπανάληπτες εικόνες.
Εκκλησίες
– Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου που χρονολογείται από το 1801 βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού. Ο ναός είναι ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και αναστηλώθηκε με δαπάνη των αδελφών Ριζάρη. Η εκκλησία είναι τρίκλιτη βασιλική και διαθέτει αξιόλογες αγιογραφίες του 19ου αιώνα.
– Ένας αξιόλογος ναός είναι του Αγίου Γεωργίου του 18ου αιώνα με καταπληκτικές τοιχογραφίες.
Μοναστήρια
– Η ιερά Μονή του Αγίου Μηνά βρίσκεται στην είσοδο του καλντεριμιού που οδηγεί στην καρδιά του Μονοδενδρίου. Το μοναστήρι διαθέτει εξαιρετικής τέχνης αγιογραφίες που έχουν γίνει από τους ζωγράφους Μιχαήλ και τον γιό του Κωνσταντίνο το 1620. Άρα η κατασκευή της μονής είναι πολύ πριν από το 1620. Το τέμπλο της μονής είναι από τα ωραιότερα της Ηπείρου και είναι κατασκευασμένο το 1782.
– Πάνω από την χαράδρα του Βίκου, σ’ ένα φυσικό πλάτωμα βρίσκεται το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής, ένα ίσως από τα πιο όμορφα μοναστήρια της Ελλάδας. Τον 13ο αιώνα κάποιοι ασκητές που ζούσαν σε σπηλιές βρήκαν την εικόνα της Αγίας Παρασκευής σε κουφάλα δέντρου. Σύμφωνα με την παράδοση, όταν οι κάτοικοι πήραν την εικόνα στο χωριό, η εικόνα επέστρεψε μετά από λίγο στην αρχική της θέση.
Σύμφωνα με την επιγραφή που βρίσκεται εκεί, η μονή χτίστηκε το 1412 από τον βοεβόδα Μιχαήλ τον Θεριανό, όταν η βαριά άρρωστη κόρη του έγινε καλά, γεγονός που αποδόθηκε στη θαυματουργή εικόνα της Αγίας Παρασκευής. Η μονή είναι μονόκλιτη βασιλική και διαθέτει εξαιρετικές αγιογραφίες του 14ου και του 16ου αιώνα. Αξιόλογες είναι η εικόνα της Παναγίας και του Χριστού έργα του 17ου αιώνα καθώς και η Λόντζα ένα ανεξάρτητο ξύλινο κελί που κρέμεται επάνω από τη χαράδρα του Βίκου και χρησίμευε ως κρυψώνα αλλά και ως έξοδος κινδύνου.
Η Αγιά Παρασκευή γιορτάζει στις 26 Ιουλίου και είναι ο καθεδρικός ναός του Μονοδενδρίου. Από τη μονή η θέα είναι μαγευτική και κόβει την ανάσα.
– Στον δρόμο Μονοδενδρίου – Οξιάς βρίσκεται η μονή του Προφήτη Ηλία. Είναι κτισμένος στα ερείπια παλιότερου ναού και οικοδομήθηκε το 1632. Σε αυτό το μοναστήρι έμαθε τα πρώτα του γράμματα ο Γεννάδιος και ο Μάρκος Μπότσαρης.
Ο Αρχαίος Οικισμός Μολοσσών: Ανάμεσα στη Βίτσα και το Μονοδένρι, στη θέση Γενίτσαρη, εντοπίστηκε ο αρχαίος Μολοσσικός οικισμός το 1965. Ο Μολοσσικός οικισμός χρονολογείται μεταξύ του 9ου και 4ου αιώνα π.Χ. και περιλαμβάνει μολοσσιακό οικισμό και δυο νεκροταφεία.
Στο νεκροταφείο του οικισμού βρέθηκαν 26 τάφοι του 8ου – 4ου αιώνα και 151 τάφοι του 9ου – 4ου αιώνα π.Χ. Τα κτερίσματα των τάφων ήταν μαχαίρια, ξίφη, όπλα και αιχμές δοράτων στους ανδρικούς τάφους, ενώ στους τάφους των γυναικών βρέθηκαν κοσμήματα, περιδέραια, δακτυλίδια κ.ά. Σε όλους τους τάφους βρέθηκαν Αττικά και Κορινθιακά αγγεία του 6ου – 4ου π.Χ. αιώνα και χάλκινα σκεύη.
Οι Πέτρινοι Πύργοι της Οξιάς: Αριστερά του χωριού βρίσκονται οι πέτρινοι πύργοι της Οξιάς και οι παράπλευρες σπηλιές στα βράχια του φαραγγιού που αποτελούσαν καταφύγιο για τους κατοίκους κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Ο Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου: Βρίσκεται στο Ζαγόρι, βόρεια των Ιωαννίνων και συνορεύει βορειοανατολικά με τον Εθνικό Δρυμό Πίνδου – Βάλια Κάλντα. Είναι μια περιοχή προστατευόμενου φυσικού πλούτου που ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1973. Η περιοχή έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών natura 2000 και διακρίνεται για τις εναλλαγές στο τοπίο: πυκνές κατάφυτες εκτάσεις αλληλοδιαδέχονται απόκρημνους γκρεμούς.
Η περιοχή του Βίκου-Αώου αποτελεί έναν από τους δέκα Εθνικούς Δρυμούς της Ελλάδας και περιλαμβάνει το φαράγγι του Βίκου, που μαζί με τον Βοϊδομάτη ποταμό αποτελούν τον πυρήνα του δρυμού. Επίσης, στην περιοχή περιλαμβάνεται τμήμα της οροσειράς της Τύμφης, η χαράδρα του Αώου καθώς και κάποιοι διατηρητέοι οικισμοί.
Μέσα στα όρια του Δρυμού υπάρχουν κάποια από τα σημαντικότερα χωριά του Ζαγορίου όπως το Μονοδένδρι, το Μικρό και το Μεγάλο Πάπιγκο και ο Βίκος. Περιμετρικά του δρυμού υπάρχουν τα χωριά Αρίστη, Βίτσα, Άγιος Μηνάς, Βραδέτο, Καπέσοβο και Βρυσοχώρι.
Ο Δρυμός έχει έκταση 122.250 στρέμματα από τα οποία τα 34.120 στρέμματα είναι ο κύριο πυρήνας. Η περιοχή έχει απότομες και ψηλές κορυφές, με υψηλότερη αυτή της Γκαμήλας στα 2.497 μέτρα στην Τύμφη. Ενδημούν πέντε είδη φυτών μοναδικά στον κόσμο ενώ εντυπωσιακή είναι και η συλλογή του φυσιοδίφη Κώστα Λαζαρίδη που συνέλεξε 1.240 διαφορετικά είδη φυτών που αντιπροσωπεύουν 96 από τις 149 οικογένειες φυτών. Τη συλλογή μπορείτε να θαυμάσετε στο Κουκούλι, στο μουσείο φυσικής ιστορίας.
Ο Δρυμός διαθέτει και πλούσια πανίδα η οποία περιλαμβάνει 10 είδη αμφιβίων όπως ο σπάνιος αλπικός τρίτωνας, 21 είδη ερπετών, 130 είδη πουλιών όπως ο απειλούμενος μαυροπελαργός και χρυσαετός καθώς και 24 είδη θηλαστικών όπως αρκούδα, αγριογούρουνο, ζαρκάδι κ.ά. Ο Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου περιλαμβάνει ένα πολύ σπάνιο και εξαιρετικά ευαίσθητο οικοσύστημα γι’ αυτό και δεν επιτρέπεται καμία ανθρώπινη δραστηριότητα, εκτός από την περιήγηση και την αναψυχή.
